Coen, wat is je betrokkenheid bij de RES West-Brabant?

“Ik werk vanuit Groen Licht, een advieskantoor, aan verschillende opdrachten binnen de energietransitie. Binnen de RES West-Brabant ben ik coördinator Elektriciteit. Het thema elektriciteit behelst alle onderdelen die gaan over de inpassing van duurzame elektriciteitswinning in de regio. Dus de inpassing van wind op land, zon op dak en zon op veld en de vragen: in welke gemeenten gaan we dat doen, op welke locaties en op welke termijn? Er zijn een aantal processen opgezet om hiervoor goede afwegingen te maken. Met de werkgroep Elektriciteit proberen we dat vraagstuk in goede banen te leiden. De doelstelling uit het Klimaatakkoord is om in Nederland 35 Terawattuur (TWh) duurzame energie op te wekken in 2030. We hebben een ambitieus plan voor de regio van ruim 2 TWh waar we naartoe werken. Ik heb het gevoel dat ik vanuit deze rol echt iets kan betekenen voor de wereld, voor mijn omgeving.”

Welke mooie ontwikkelingen zie je ontstaan in de afgelopen jaren?

“Ik vind de samenwerking in de regio heel bijzonder. Binnen de RES West-Brabant werk ik samen met zulke fijne, bekwame, gemotiveerde mensen. Er is vertrouwen in elkaar en een enorme welwillendheid om écht samen te werken. Ik zou me kunnen voorstellen als de ene gemeente wat meer energie opwekt, een andere gemeenten zegt: “oh, dan doe ik wel wat minder”. Want energie op land is echt niet altijd populair. Maar dat is dus niet aan de orde! Alle gemeenten in de regio hebben hart voor de zaak, we gaan echt samen voor die duurzame energieopwek.

Daarnaast vind ik het mooi dat we hard op weg zijn om ons ambitieuze plan -van maar liefst 2 TWh – te halen. Er zijn 30 RES-regio’s in Nederland die gezamenlijk 35 TWh moeten opwekken, dus per regio gemiddeld iets meer dan 1 TWh. Maar wij hebben besloten toe te werken naar 2 en daar zijn we hard naar op weg. Dat vind ik mooi.”

Welke uitdagingen zie jij voor de komende jaren binnen de RES West-Brabant?

“Een grote uitdaging is de netcongestie, de netschaarste. Dus hoeveel elektrische energie kun je op korte termijn nog leveren aan het elektriciteitssysteem? Als we die netschaarste zouden wegdenken, zouden we goed op weg zijn om onze ambities op korte termijn te realiseren.  Maar goed, dit is gewoon onderdeel van de realiteit. Nu is het wel puzzelen: Wat kan nog wel? En wat niet? En hoe realistisch is ons plan nog? Maar ook nu merk ik dat we samen de schouders eronder zetten en elkaar willen verder helpen.

De netcongestie is een grote uitdaging maar brengt ook creativiteit met zich mee. De reactie op netschaarste zou kunnen zijn om zo snel mogelijk nieuwe leidingen, hoogspanningsmasten en stations aan te leggen en om het allemaal op te lossen. Ik vind het gaaf dat er door die crisis juist veel meer aan slimme oplossingen wordt gedacht. Zo gaan netbeheerders met bedrijven in gesprek over hun energiegebruik en worden slimme oplossingen bedacht voor batterijopslag. Dus er wordt slim nagedacht over: hoe kunnen we het meest maken van de energie die we nieuw opwekken en zo min mogelijk verloren laten gaan?

Een andere uitdaging is de capaciteit van mensen. Niet alleen binnen de RES West-Brabant maar in het hele land. Bijvoorbeeld voor veel beleidsmedewerkers van de gemeente is het thema Duurzaamheid slechts een klein onderdeeltje van een groter pakket. Er wordt dus best veel gevraagd van een klein groepje.

Tot slot vind ik het een uitdaging om de noodzaak en de urgentie goed over te brengen bij alle inwoners. We hebben met het burgerforum een mooie stap gezet. Toch zie je dat energieopwek op land weerstand oproept, zeker als het gaat om windmolens. Niemand wil die graag in de achtertuin. Dat snap ik ook wel. Tegelijkertijd ben ik ervan overtuigd dat als iedereen de urgentie voelt om meer duurzame energie op te wekken er anders naar gaat kijken. Daarom vind ik trajecten als een burgerforum zo mooi. Het is een illusie om te denken dat in 2050 iedereen al die windmolens en zonnepanelen op het land helemaal top vinden. Maar voor de snelheid van de energietransitie is draagvlak en participatie wel cruciaal.”

Wat zou je inwoners willen laten weten?

“Ik hoop dat dat steeds meer inwoners begrijpen waar we mee bezig zijn en zich uitgenodigd voelen om te participeren. Nederland moet nou eenmaal van fossiele energie af en overstappen op duurzame energie, dat is een feit. Uiteindelijk krijgt iedere inwoner hier thuis mee te maken. Hiervoor moeten aanpassingen in huizen worden gedaan, maar ook in het landschap. Met het team RES West-Brabant maken we zorgvuldige afwegingen hierin, in het belang van de regio en een duurzame toekomst.”

Waar staat de RES over een paar jaar, hoop je?

“Ik hoop dat dan ons doel van 2 TWh is behaald. We zijn al goed op weg. Wellicht mogen we tegen die tijd zelfs denken aan een hogere doelstelling. Bijvoorbeeld doordat er een grotere capaciteit van mensen is, we minder last hebben van netschaarste of zo slim met elkaar zijn gaan samenwerken dat we meer halen uit de bestaande energie-infrastructuur.

Tot slot hoop ik dat we over een paar jaar stapjes maken naar een totaal geïntegreerd energiesysteem. Dus een systeem waarbij de zonnepanelen op het dak van de parkeergarage gelijk de laadpalen bedienen. Of dat naast de windmolen een batterijopslag staat zodat die nooit afgeschaald hoeft te worden. Dus dat alle vraag en aanbod op elkaar afgestemd is in een soort holistisch energiesysteem. Dat zou ik ontzettend tof vinden.”