Meike, wat is je achtergrond?

“Ik werk als consultant bij Royal HaskoningDHV. Deze organisatie houdt zich bezig met allerlei ruimtelijke vraagstukken en dan met name “als niemand er nog van is”. Bijvoorbeeld rondom de thema’s warmte en energie. Momenteel moeten we in Nederland de overstap maken van gas en kolen naar duurzame energie. Hoe gaan we dat dan doen? En wie moet dat gaan doen? Voor dat soort vragen worden wij erbij gevraagd om mee te denken en om mee te organiseren. Dan hebben we niet alle antwoorden, die moeten we met elkaar gaan zoeken en dat proces begeleiden wij. Zodoende ben ik betrokken geraakt bij meerdere Regionale Energie Strategieën (RES-sen) in het land. Ik heb gewerkt aan een pilot-RES in Drechtsteden, aan een eerste regionale warmtevisie in Voorne-Putten, en aan een onderzoek naar ruimtelijke kwaliteit in alle RES-sen.”

Wat is je betrokkenheid bij de RES West Brabant? 

“Voor de RES West-Brabant houd ik me bezig met de voortgangsrapportage. Dat is eigenlijk een tussendocument tussen de RES 1.0 en de RES 2.0. In de RES 1.0 zijn afspraken gemaakt. We willen nu graag weten: hoe staat het daarmee? Waar lopen we tegenaan? Wat willen we misschien anders? En ook: welke ontwikkelingen komen op ons af en wat zijn belangrijke thema ‘s en gesprekken die we moeten gaan voeren om afspraken te kunnen gaan maken in RES 2.0? Zo werd deze zomer duidelijk dat het elektriciteitsnet vol was. Dat heeft gevolgen voor al die afspraken die er zijn gemaakt. Daar moeten we dan opnieuw naar kijken.

Het ontwikkelen van dit voortgangsdocument doe ik met de hulp van het programmateam en bestuurders uit de regio. Zelf zit ik in niet in het programmateam en daardoor kan ik met afstand en verwondering kijken en vragen: waarom hebben jullie dat zo gedaan? Of hebben jullie hier wel eens aan gedacht? Dus eigenlijk zijn het ook een paar frisse ogen. Begin april moet het document af zijn en wordt het bestuurlijk vastgesteld. In de Voortgangsrapportage staan onderwerpen waar we het met z’n allen over moeten hebben en waar misschien nieuwe afspraken nodig zijn, daarmee is het voor de regio West-Brabant een opstapje naar de RES 2.0.

Uit de gesprekken met gemeenten komt een eerste beeld naar voren dat het netwerk inderdaad een belangrijke rol speelt. Maar ook een eerste conclusie dat deze regio het -op het thema opwek van elektriciteit- best wel goed doet. Vooral zon op daken heeft een vlucht genomen. Het lijkt erop alsof de afgesproken hoeveelheid op te wekken duurzame energie, gehaald gaan worden. Dat is heel positief natuurlijk!

Verder valt op dat er een andere manier van denken aan het ontstaan is. Iedere gemeente maakt zich natuurlijk hard voor de eigen inwoners, maar er ontstaat ook loyaliteit: het besef dat gemeenten samen moeten optrekken. Hoe verdelen we de warmtebronnen in de regio eerlijk? Dus grote steden denken mee over hoe zij kunnen bijdragen aan oplossingen voor kleinere dorpen. En dat gebeurt niet alleen om praktische redenen maar ook vanuit de gedachten dat gemeenten elkaar kunnen verder helpen.”

Welke mooie ontwikkelingen zie je ?

“Zoals ik al vertelde ben ik betrokken geweest bij meerdere RES-sen en daardoor heb ik een wat breder beeld. Iedere energieregio heeft zijn eigen reis doorlopen. Sommige regio’s bestonden al, zij zijn qua gebied een logisch geheel. Het helpt als je dezelfde soort ondergrond hebt en hetzelfde soort problematiek met bijvoorbeeld water. Dan volgen daar logischerwijs ook keuzes uit die voor iedereen werken. En sommige regio’s werkten al langer samen aan energie en hadden een voorsprong in de energieopgave.

De regio West-Brabant is echter heel divers in landschap. Daarnaast werkte de regio nog niet lang samen in deze context. Maar de samenwerking gaat enorm goed! Het thema energie zorgt niet automatisch voor verbinding met buurgemeenten. Sterker nog: een veel voorkomende gedachte was eerder: ik wil geen zonneparken en windmolens in mijn gemeente. Dus het is echt knap dat regio West-Brabant al een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid en saamhorigheid voelt. Samen worden oplossingen gezocht voor netschaarste door alle projecten op tafel te leggen. Zo kunnen we gezamenlijk goede stappen zetten. En hoe concreter de doelen, hoe beter de vervolgstapjes ook gaan en hoe makkelijker het ook is om een goede invulling te geven aan bijvoorbeeld een zonnepark dat dat ook past.”

Waar staat de RES over een paar jaar, hoop je?

“In mijn werk kijk ik graag vooruit. Ik hoop dat er over een paar jaar een sterk beeld is vanuit het gebied zelf, over wat we waar willen met onder andere wonen, werken, natuur én energie. Zodat er logischerwijs keuzes en afwegingen uitkomen die voor alle gemeenten, alle bewoners en alle betrokkenen goed uitlegbaar zijn en waar iedereen aan heeft bijgedragen. Dus dat iedereen het normaal en logisch vindt wat er verandert. Maar ik hoop ook dat we dan niet alleen de doelen behaald hebben, maar dat we nog iets meer hebben kunnen doen. Dus een verrijking van deze mooie regio.”